بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام علی نبینا محمّد و آل محمّد و عجّل فرجهم
با استعانت از امامان حُسن امام حسن و حسین علیهما السلام بزرگ جوانان اهل بهشت
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوى آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنینَ
و هنگامى که (موسى) نیرومند و کامل شد، حکمت و دانش به او دادیم و این گونه نیکوکاران را جزا مىدهیم!
- تعریف کارگروه
این کارگروه یکی از کارگروههای مدرسه خانواده (اهل بیت) است که به صورت اختصاصی به بحث نوجوان میپردازد. ارائه آموزشهای مختلف مربوط به نوجوان، در عرصههای مختلفی چون خانواده، مدرسه، مسجد و مانند آن، و همچنین ارائه این آموزشها به والدین، مربیان، فعالان فرهنگی و در نهایت نوجوانان، ابعاد مختلف فعالیت این کارگروه است.
منظور از نوجوان، افراد سنین 7 تا 18 سال است که در دو گروه ابتدایی و متوسطه دستهبندی میشوند.
- اهداف کارگروه
- هدف اصلی این کارگروه، نظامسازی رشد قرآنی در میان نوجوانان است، تا بلوغ عقلی[1] در ایشان پیش از ورود به عرصههای اجتماعی، ازدواج و مقاطع بالاتر تحصیلی ایجاد شود.
- این نظامسازی شامل تولید محتواهای آموزشی، تربیت مربیان، طراحی برنامههای آموزشی و اقامه ساختارها و سازوکارهایی است که جریان چنین رشدی را به صورت یک جریان فراگیر و مستمر در میان نسل نوجوان ایجاد نماید.
- گستره فعالیت کارگروه
گستره فعالیت این کارگروه شامل تمامی نوجوانان جهان است که در مرحله نخست جاری شدن این آموزشها را در میان نوجوانان ایرانی پیگیری کرده و سپس در میان نوجوانان مسلمان و در نهایت مجموعه نوجوانان جهان دنبال میکند.
- محورهای فعالیت کارگروه
نظر به اهدف بیان شده برای کارگروه، فعالیتهای آن در سه محور اصلی برنامهریزی و اجرا میشود.
فعالیتهای علمی و پژوهشی
با توجه به هدف اصلی کارگروه در ارائه آموزش قرآنی به نوجوانان، فعالیتهای علمی در صدد آن است تا ضمن شناخت ویژگیهای رشدی نوجوان مبتنی بر قرآن و معارف دینی، راهبردها، مهارتها و محتوای لازم برای این رشد را نیز استخراج نموده و ارائه دهد. بدین ترتیب ضمن تعریف نوجوان از منظر قرآن سعی میشود تا مسائل نوجوان شناخته شده و با استفاده از قرآن و روایات، مهارتها و محتوای لازم برای پاسخ به این مسائل تولید شود. لازم به ذکر است که تا به حال فعالیتهایی در این بخش انجام شده است که در ذیل هر یک از محورهای فعالیتهای علمی و پژوهشی به آن اشاره شده است.
- تعریف رشد قرآنی و تبیین مولفههای آن
فعالیتهای انجام شده در این بخش عبارتند از:
- معناشناسی رشد
- فرآیندشناسی رشد
- معناشناسی، فرآیندشناسی و نظامسازی خیر (سه جلد)
- معناشناسی، فرآیندشناسی و نظامسازی حُسن (سه جلد)
- ظهور مشورت و ادب (دوره دوم رشد اجتماعی)
- بلوغ عقلی (دوره سوم رشد اجتماعی)
- تبیین راهبردها و مهارتهای تحقق رشد قرآنی متناسب با عرصهها و موقعیتهای مختلف
فعالیتهای انجام شده در این بخش عبارتند از:
- راهبردها و مهارتهای خیرگزینی
- راهبردها و مهارتهای حُسنگزینی
- تفکر قرآنی
- تفکر بنیادی
- تفکر پرسشی
- تفکر مشاهدهای
- تفکر شنیداری
- سوال
- تولید محتوای مهارتی و کاربردی در راستای شکوفایی رشد، متناسب با مخاطبان، مسائل و عرصههای مختلف
فعالیتهای انجام شده در این بخش عبارتند از:
- فهم قرآن در دبستان و دبیرستان
- فهم قرآن در دبستان (6 جلد)
- فهم قرآن در دبیرستان (6 جلد)
- نور خدا جاری در پاکیها
- خاصتر شدن برای خدا
- شناسایی نظام مسائل نوجوانان جهت ارجاع آن به رشد قرآنی و تولید مهارتهای لازم
- تدوین اسناد کلان مربوط به حوزه نوجوان جهت اقامه ساختارها و سازوکارها در سطح کلان و مدیریتی
فعالیتهای انجام شده در این بخش عبارتند از:
- سند تزکیه و تعلیم
- سند خانواده
- سند آموزش مسائل جنسی بر اساس احکام الهی
فعالیتهای آموزشی
این فعالیتها با هدف تربیت و آمادهسازی نیروی انسانی لازم جهت تولید محتواهای بیان شده فوق و همچنین ارائه آن به مخاطبان مختلف است. بدین ترتیب فعالیتهای آموزشی در قالب محورهای ذیل انجام میشود:
- آموزش پژوهشگران حوزه نوجوان جهت تولید محتواهای علمی و پژوهشی یاد شده و تربیت مدرسان نوجوان
- آموزش مدرسان حوزه نوجوان جهت طراحی انواع برنامهها و ساختارهای آموزشی و همچنین طراحی بستههای آموزشی بر پایه محتواهای علمی تولید شده و نیز ارائه محتواهای آموزشی در قالب برنامهها، ساختارها و بستههای تولید شده با هدف تربیت مربی
- آموزش مربیان حوزه نوجوان جهت ارائه محتواهای تولید شده به نوجوان
فعالیتهای اجرایی
در این فعالیتها تلاش میشود تا فرآیند تولید محتوا تا ارائه و گسترش آن به صورت نهادینه و خودجوش انجام شده و بدین ترتیب رشد قرآنی به یک جریان فراگیر و مستمر تبدیل شده و صورت یک نهضت عمومی پیدا کند. محورهای این فعالیت عبارتست از:
- راهاندازی گروهها و مجموعههای پشتیبان جهت پشتیبانی از محتواها و آموزشهای ارائه شده
مانند: راهاندازی سایت و شبکههای اجتماعی و همچنین آموزش نیروی انسانی جهت پشتیبانی از آثار تولید شده و آموزش آنها در سراسر کشور
- راهاندازی جریانات آموزشی فراگیر و عمومی در بسترهای کلان
مانند: طراحی برنامهها و دورههای آموزشی ویژه مساجد یا مدارس
- تولید و ارائه بستههای محتوایی در قالبهای مختلف رسانهای و تبلیغی به صورت فراگیر
مانند: تولید یک مجموعه تلویزیونی یا رسانهای جهت ارائه آموزشهای مربوط به نماز یا رشد یا … جهت انتقال آموزش به مخاطبان در سطح کلان
- به جریان انداختن اسناد تدوین شده در سطوح کلان قانونگذاری و مدیریت کشور
مانند: به جریان انداختن سند تزکیه و تعلیم یا سند بیان مسائل جنسی در اسناد بالادستی آموزش و پرورش، شورای عالی انقلاب فرهنگی و … که مربوط به حوزه نوجوان است.
- برگزاری نشستها، همایشها و جشنوارههای علمی و آموزشی در سطح کشوری و کلانتر از آن
مانند: برگزاری جشنواره ملی در حوزه تولید محتوای در حوزه نوجوان، یا نشست علمی – تخصصی در حوزه نوجوان که فعالیتهای مختلف در این حوزه را ساماندهی و جهتدهی نماید.
- احیای روزهای خاص سال همراه با راهاندازی مراسمات و برنامههای تعلیمی و تبلیغی ویژه، با تمرکز بر نوجوانان
مانند: احیای روزهایی چون 13 آبان یا میلاد امام حسن علیه السلام که مانند مراسم شیرخوارگان حسینی به بحث نوجوانان اختصاص پیدا کند و با میثاقها و برنامههایی اینچنینی همراه باشد.
- طراحی و راهاندازی انواع فعالیتهای نوجوانانه در بسترهای مختلف
مانند: طراحی اقدامات و عملیاتهایی که توسط نوجوانان انجام شود خصوصا در برنامههایی چون مراسمات عزاداری محرم، پیادهروی اربعین، عید نوروز و مانند آن.
- گامهای فعالیت کارگروه
با توجه به محورهای بیان شده برای فعالیت کارگروه، گامهای ذیل جهت نیل به اهداف تعیین شده پیشنهاد میشود:
- تشکیل حلقه پژوهشی
- مطالعه منابع بنیادی و راهبردی در حوزه نوجوان و تسلط بر آن
- طراحی دورههای تربیت مدرس نوجوان
- طراحی دورههای آموزشی تربیت مربیان نوجوان
- شناسایی نظام مسائل نوجوان و ثبت و دستهبندی آن
- تولید محتوای جدید، مبتنی بر منابع موجود و ناظر به مسائل شناسایی شده
- افراد حاضر در حلقه پژوهشی میبایست حداقل با سطح تخصصی تدبر در قرآن آشنا بوده و در مسیر تکمیل آن باشند.
- تشکیل گروه مدرسان نوجوان
- انجام دادن مطالعات لازم در حوزه نوجوان که پیشتر توسط حلقه پژوهشی تدوین شده است.
- برگزاری کارگاههای مختلف جهت طراحی برنامهها و بستههای آموزشی متنوع
- ارائه برنامهها و بستههای تولید شده در مراکز مختلف مربوط به نوجوانان
- برگزاری دورههای تربیت مربی
- ارائه محتواهای آموزشی تولید شده در قالب برنامههای رسانهای و تبلیغی
- راهاندازی گروههای پشتیبان و تربیت پشتیبانان
- تولید بستههای آموزشی مجازی
- افراد حاضر در گروه مدرسان نوجوان از فعالان حوزه نوجوان هستند که در طی فرآیند آموزشی فشرده، با مباحث رشد و تدبر در قرآن آشنا میشوند.
[1] بلوغ عقلی به معنای حجت داشتن برای انجام هر کار است، به گونهای که فرد هیچ کاری را بدون دلیل الهی انجام ندهد. بروز چنین بلوغی در رابطه با دیگر است که به صورت احسان خود را نشان میدهد. جهت آشنایی بیشتر با بلوغ عقلی و مولفههای شکل دهنده آن میتوانید به کتاب بلوغ عقلی (دوره سوم رشد اجتماعی) مراجعه کنید.
