بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین

اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ  مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَوهٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ  الْمِصْبَاحُ فىِ زُجَاجَهٍ  الزُّجَاجَهُ کَأَنهَّا کَوْکَبٌ دُرِّىٌّ یُوقَدُ مِن شَجَرَهٍ مُّبَارَکَهٍ زَیْتُونَهٍ لَّا شَرْقِیَّهٍ وَ لَا غَرْبِیَّهٍ یَکاَدُ زَیْتهُا یُضىِ‏ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ  نُّورٌ عَلىَ‏ نُورٍ  یهَدِى اللَّهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاءُ  وَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ  وَ اللَّهُ بِکلُ‏ شىَ‏ءٍ عَلِیمٌ(35)

خدا نور آسمانها و زمین است نو را و همچون محفظه‏‌اى است که در آن چراغى باشد، و چراغ در شیشه‌‏اى، شیشه‏‌اى که گویى ستاره‏اى است درخشان، و آن چراغ با روغن زیتى صاف روشن باشد که از درخت پر برکت زیتون (سر زمین مقدس) گرفته شده باشد نه زیتون شرقى و نه غربى، در نتیجه آن چنان صاف و قابل احتراق باشد که نزدیک است خود به خود بسوزد هر چند که آتش بدان نرسد، و معلوم است که چنین چراغى نورش دو چندان و نورى بالاى نور است، خدا هر که را خواهد به نور خویش هدایت کند و این مثلها را خدا براى مردمى مى‏‌زند که خدا به همه چیز دانا است (35).

فىِ بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَ الاَصَالِ(36)

آن نور در خانه‏‌هایى است که خدا رخصت داد ارجمندش دارند و نامش در آنجا یاد شود و او را هر بامداد و شبانگاه تسبیح گویند: (36)

هر انسانی در زندگی خود به دنبال سکونت، آرامش و در امان بودن از خطرات و آسیب­های احتمالی محیط است. این سکونت و آراش، در پناه و سایه­سار امن خانه­ای به­‌دست می­‌آید که گرمای محبت همسری مهربان و روابط حاصل از آن، محیط خانه را از گزند آسیب­‌های روحی حفظ کرده است.

بنابراین باید هم­راه و هم­گامی برای این قرارِ خود انتخاب کند که امینِ نهانِ او باشد و در نتیجه همدلی و همکلامی با او چنان آرامشی برایش حاصل ‌شود که از او جوانمردی با ایمانِ محکم و خستگی‌ناپذیر سازد که در عرصه‌های مجاهدت از پا ننشسته و قدرت یاری دین خدا و رسول را داشته باشد.

برای حفظ حریم این همراهی، نیازمند قواعد بنای خانه‌ای است که روابطش را از گزند آسیب‌های ناجوانمردانه شیاطینی که مداوم قصد سوء نسبت به این حریم دارند، در امان بدارد. مقاصدی سوء که درصددند تا این مجاهدان را از اساس، از عرصه مجاهدت به زیر کشیده و با برهم زدن سکونت و آرامش از درون، ایشان را به زانو درآورند.چنین حریمی، بستری امن و مطمئن برای تربیت نیروها و بازوهای محکم یاری دین خدا در نسل‌های بعد خواهد بود و به این ترتیب جریان مجاهدینی رقم می‌خورد که چونان کوه باصلابت بوده و با شباهت یافتن به پدر حقیقی خود، یعنی رسول مهربانی‌ها، در زمره یاران حقیقی فرزند او و در حفظ و امنیت بیت نورانی او قرار می‌گیرند.

در بین مؤلفه‌های حرکت‌های اجتماعی مبحث خانه و خانواده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، هم از این جهت که هر حرکتی به هر جهت از آن آغاز می‌شود و هم از این جهت که منافع و ضررهای هر حرکتی به خانه و خانواده باز می‌گردد.

از خانه و خانواده در قران با کلمه «بیت» یاد شده است و کلماتی مانند «رَحِم»، «ارحام»، «حریم»، «حِصن» در منظومه‌ای باشکوه غرضی که خداوند برای چنین نعمت بزرگی قرار داده است را تبیین کرده و چگونگی دست یابی به آن را نیز یادآور شده است. علاوه بر منظومه کلمات خانواده که بسیار متنوع و متعدد است نکات فراوانی در قرآن و روایات در باره بیوت نورانی و ظلمانی بیان شده است که در صورت علم، توجه و عمل به آن سیمای زندگی شهر و جامعه ما نورانی می‌شود و شتاب غیرقابل تصوری در رشد و کمال نسل ما پدیدار می‌گردد.

سوره نور و آیه نور در این سوره گواهی واضح بر این مطلب است و اهمیت پرداختن و اهتمام به این موضوع را نیز بیان می‌دارد. 

در واقع خداوند با موضوع خانه و خانواده، توحیدی ربوبی خود را به شکل عملی به انسان نشان داده است. به عبارت دیگر یکی از راهبردهای تقویت توحید در زندگی اهتمام به خانواده طبق نظر خداوند است. یکی از مهم‌ترین آثاری که در اثر چنین توجهی حاصل می‌شود، حفظ و صیانت از فطرت سلیم انسان و شکوفایی و بارور شدن عقل او در پرتو وحی و دین است. همانطور که بی‌توجهی به موضوع خانواده باعث کفران نعمت فطرت و پوشانده شدن قوت عقل و در نهایت بی‌اعتنایی به وحی و دین است که چنین پیامدی محصول زندگی دنیاطلبانه غرب‌گرا و ملحدانه بی توجه به آخرت یا آخرت‌گریز است.

تکریم مقام زن و مرد و ادای حقوق هر یک و خروج از ظلم و تعدی، تنها در صورت توجه به مبانی و اصول به دست آمده از وحی امکان‌پذیر می‌شود. اکتفای به تجربیات بشری در زمینه ارتقای خانواده و تحت تأثیر القاء‌های محیطی، خانوادگی و قومیتی قرار گرفتن سبب نفوذ شیطان و سوء استفاده طاغوت‌ها از زندگی نوع بشر می‌شود. زیرا خانواده سنگ‌بنای جامعه است و اگر این سنگ‌بنا کج شود دیوار جامعه به کلی ویران خواهد شد.  

وجود ارتباط خویشاوندی بین انسان‌ها باعث انس بیشتر آنها با هم و تألیف بیشتر بین آنها می‌شود. انسان‌به لحاظ طبع خود بسیار انس‌ورز است و به شدت از غربت و غریبه‌ها واهمه دارد و با برطرف شدن حس تنهایی و غربت احساس امنیت می‌کند. به همین دلیل اگر خانواده‌ای در تنش قرار گیرد یا دچارفروپاشی گردد در او اضطراب و نگرانی‌ها به وجود می‌آورد.

نکته قابل تأملی که در آیات متعددی از قرآن مورد تأکید قرار گرفته است اینست که برای تقویت کانون خانواده هیچ راهی جز حاکمیت انبیا و اولیای الهی در جامعه به عنوان پدران حقیقی افراد نیست. در این صورت اگر انسان راهی به جز راه انبیا را طی کند بی‌تردید دچار اضطراب‌ها و عذاب‌های فراوان شده و امنیت او دچار خدشه می‌گردد و ظلم و تعدی زندگی او را فرا می‌گیرد. بر این اساس توجه همه‌جانبه به مبحث خانواده در وهله اول باید تداعی‌کننده ارتباط عمیق انسان با انبیای الهی به عنوان پدران موحد باشد و به واسطه چنین ارتباطی همه انسان‌ها به عنوان خواهران و برادران ایمانی به صورت هم‌راستا و در شکل امت واحده توحیدی جلوه‌گر می‌شوند.

بر اساس منطق قرآن و اهل بیت علیهم السلام قلمرو خانواده، کل جامعه بشری است و قومیت‌ها و عشیره‌ها نباید این قلمرو را محدود کنند. چه اینکه قلمروهای کوچک‌تر خانواده‌ منجر به تنوع در شیوه زندگی شده و نصرت و یاری عمومی در رسیدن به حیات طیبه را فراهم می‌سازند. بر این اساس موضوع خانواده به عنوان پس‌زمینه همه آیات می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و می‌توان همه آیات قرآن را به نوعی در رابطه با مبحث خانواده مورد بررسی قرار داد.

توجه و اعتنا به مباحث قرآنی و روایی در باره خانواده ضرورتی است که منجر به احیای سایر حقایق قرآنی و روایی در زندگی می‌شود

• معرفی کارگروه خانواده

کارگروه خانواده به عنوان یکی از کارگروههای مدرسه اهل بیت علیهم السلام جهت کار تخصصی و تربیت نیروی متخصص مبتنی بر قرآن و روایات در حوزه خانواده آغاز به فعالیت نموده است تا آموزه‌های قرآن را به صورت مهارتی و کاربردی در همه خانواده ها جاری نماید.

سوره‌های محوری کارگروه تخصصی خانواده شامل سوره مبارکه نور به عنوان محور کارگروه، سوره مبارکه نساء که معرف نقشه خانواده و اتصال آن به امر جامع ولی است، سوره مبارکه احزاب و حجرات به عنوان سوره های تبیین کننه روابط میان خانواده ها و سوره مبارکه نوجح و طلاق به تبیین حدود و آسیب شناسی نهاد خانواده می پردازد.

کارگروه خانواده برای تحقق این مسیر در حوزه روابط درون خانه، بین خانه‌های مؤمنین اعم از اقوام و روابط دیگر، و روابط اجتماعی مؤثر برخانواده سعی در ساخت بنای خانه‌هایی نورانی به نور قرآن و اهل بیت علیهم السلام را دارد تا شایستگی پیوند و ارتباط با خانه نورانی رسول را بیابد.

 حوزه های فعالیت کارگروه خانواده

حوزه درون خانواده

مباحث و مهارت های تخصصی در حوزه درون خانواده به این شرح است:

• مباحث انس افزایی، روح افزایی، سلامت روابط در خانواده
• مباحث ورودی‌ها و شکوفایی توان و استقرار در خانواده
• مباحث اجازه گرفتن
• مباحث حسن سلوک و معاشرت
• و مباحث بیتوته و امنیت

حوزه روابط بین خانواده‌ها

مباحث و مهارت های تخصصی در حوزه روابط بین خانواده‌ها به این شرح است:

• مباحث اجازه گرفتن و قواعد ورود و خروج
• مباحث انس افزایی
• مباحث سلامت روابط و رعایت احکام و اصول

حوزه روابط اجتماعی مؤثر بر خانواده

مباحث و مهارت های تخصصی در حوزه اجتماع در ارتباط با خانواده‌ها به این شرح است:

• حسن ظن اجتماعی
• موعظه و بیدار شدن تذکرات از درون افراد بواسطه قوانین اجتماعی
• ازدیاد خیرات اجتماعی

حوزه تحقق امر جامع ولایت از طریق خانواده ها

مباحث و مهارت های تخصصی در حوزه امر جامع در ارتباط با خانواده‌ها به این شرح است:

• فرهنگ اقامه نماز در خانواده و اتصال به خدا و ذکر
• فرهنگ دادن زکات و عطا و حسن به مردم برای پاک شدن خانواده
• فرهنگ اطاعت از احکام جزیی و امر جامع ولی در خانواده
• نقش ها و وظایف اجتماعی

• سیر مطالعاتی نیروهای متخصص، نیمه تخصصی و عمومی

محور احکام و قواعد مربوط به خانواده که پس از تشکیل خانواده مطرح می‌شود و مربوط به حریم‌های مربوط به آن است. این محور با عنوان بیت توحیدی شناخته شده است.

این کارگروه برای ساماندهی به مباحث بیت (خانواده) توحیدی برای مخاطبین سطوح تخصصی، نمیه تخصصی و فراگیر سیر مطالعاتی زیر را در نظر گرفته است.

سیر مطالعاتی مخاطبین فراگیر و عمومی:

ب- سیر مطالعاتی مخاطبین نیمه تخصصی- فعال حوزه خانواده

ج- سیر مطالعاتی مخاطبین تخصصی- پژوهشگر خانواده

د- سیر مطالعاتی مخاطبین فوق تخصصی- مشاور خانواده