بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
💠 چیستی روش های تدبر روایی
این کتاب جلد دهم از مجموعه کتب روشهای تدبر در قرآن است .در این کتاب با موضوع روایات و ادعیه و شیوه های تدبردر آنها در راستای تدبر در قرآن کریم آشنا میشویم.
این کتاب درصدد است همراه با ارائه دسته بندی های کاربردی از روایات در ارتباط با قرآن ،شیوه هایی را برای بهره برداری اصولی از روایات ارائه دهد چه روایاتی که به صورت مستقیم با سوره های قرآن مرتبطند و چه آن دسته از روایات که ظاهرا ارتباطی با آیات قرآن ندارند، اما از آنجا که بیانات معصومین همگی برگرفته از قرآن هستند با مفاهیم ،موضوعات ،واژگان،آیات و سور قرآن در سطوح متفاوت ارتباط دارند .
مخاطب در این کتاب با طبقه بندی روایات از جهت ارتباط آنها با قرآن آشنا شده و با شیوه های برداشت از روایات برای فهم عمیق تر و کاربردی تر قرآن آشنا می شود . این آشنایی ضمن آنکه محاطب را در سنجش صحت و سقم متون بر اساس تحلیل متن زمینه استفاده مطلوب وساختارمند از متون روایی را فراهم می سازد
💠 ضرورت وچرایی تدبر روایی
ضرورت تدبر روایی را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
- لزوم همراهی قرآن و عترت علیهم السلام در رجوع به ایشان
- اهل بیت شاهد قرآن هستند، بدین صورت که پیاده شده آیات و سوره ها را می توان در ایشان مشاهده نمود، بنابراین بدون رجوع به اهل بیت خیلی از آیات و سوره ها به کابرد و پیاده سازی نمی رسند.
- خیلی از آیات و عبارات بدون بیان اهل بیت فهمیده نمی شوند؛ به عبارتی دیگر با رجوع به روایات نه تنها فهم ما عملیاتی و کاربردی می شود، بلکه در بسیاری از موارد عمق لازم را نخواهد داشت.
💠 چگونگی تدبر روایی
تدبر روایی را می توان به دو بخش روایات و ادعیه تقسیم نمود. تمایز بین این دو بخش در فاتحه کتاب که به کلیات تدبر در قرآن با روایات و ادعیه می پردازد، بیان شده است. از طرفی دیگر می توان آن را در دو سیر از قرآن به روایات و ادعیه و از روایات و ادعیه به قرآن مشاهده نمود.
بخش اول کتاب تدبر روایی به چگونگی مراجعه از قرآن به روایات اختصاص دارد، توان مخاطب را در استفاده از روایات ضمن تدبر در قرآن با سیر زیر ارتقا می دهد:
- نحوه رجوع به تفاسیر روایی و ضرورت تحلیل روایات ذکر شده در آنها را بیان کرده،
- نحوه طبقه بندی این روایات ( روایات مستقیم) را و استفاده از آنها در ارتقای غرض معلوم نموده،
- نحوه رجوع به سایر روایات( روایات غیر مستقیم) را مشخص کرده،
- چگونگی طبقه بندی آنها و نحوه استفاده از روایات غیر مستقیم در ارتقای فهم غرض سوره و بسط موضوعات آن را نشان می دهد.
بخش دوم این کتاب به چگونگی رجوع از قرآن به ادعیه می پردازد؛ به نحوی که ابتدا نحوه تأثیر ادعیه در فهم بهتر قران را نشان می دهد و بعد چگونگی ارجاع قرآن به ادعیه را بیان می کند.
بخش سوم کتاب به ارجاع روایات به قرآن می پردازد و البته روش خود اهل بیت علیهم السلام در ارجاع مطالب به قران را هم بیان می کند.
در خاتمه کتاب نیز به ترسیم سیمای اهل بیت علیهم السلام در قران پرداخته است.
💠 پیش نیازهای تدبر روایی
برای تدبر روایی می توان دو پیش نیاز مهم قائل شد:
- اول اینکه فرد بتواند با استفاده از روشهای تدبر به ویژه تدبر سوره ای و ادبی به طبقه بندی سوره و دریافت موضوع و غرض آن برسد تا بتواند به داشتن تصویری محکم از سوره به روایات رجوع کرده و آنها را به سوره ارجاع دهد.
- دوم اینکه وقتی این رفت و برگشت بین قرآن و روایات به سهولت ممکن می شود که انس با متون روایی و ادعیه وجود داشته باشد. انس با بعضی از کتب مانند نهج البلاغه، تحف العقول، غرر الحکم، مواعظ لیثی، و برخی از کتب ادعیه چون صحیفه فاطمیه، صحیفه علویه و صحیفه سجادیه به شدت به هموار شدن تدبر روایی کمک می نمایند.
💠 خودارزیابی تدبر روایی
تدبر روایی درصدد است مخاطب بتواند بین دعا و روایت و قرآن رفت و برگشت داشته باشد. این مهم از در دو جهت ( از قرآن به روایت و دعا و از روایت و دعا به قرآن) و در سه سطح زیر قابل بررسی است:
- برای یک سوره بتواند روایات و ادعیه مناسب را پیدا کند یا برای یک دعا یا روایت بتواند سوره یا سوره های مناسب را بیابد.
- با مشاهده نقاط مشترک بین سوره با روایات یا دعا به گزاره های تحلیلی برای فهم بهتر دیگری برسد ( بتواند از روایت یا دعا برای فهم بهتر سوره و از سوره برای فهم بهتر روایت و دعا بهره مند شود)
- به کمک روایات و دعا فهم خود از غرض سوره را تفصیل داده و ارتقا بخشد و به کمک سوره فهم خود از غرض روایت یا دعا را تفصیلی نماید.
