بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین
اللهم صل علی محمد و آل محمد
دریافت فایل قرائت قرآن شروع کارگاه(آیات ۶۷ و ۶۸ سوره مبارکه نحل)
سخنی با معلمان
یکی از دغدغه‌های مهم معلمان این است که چگونه به دانش آموزان مطالب را بیاموزیم بدون اینکه حالتی طوطی‌وار و تقلیدی نسبت به محتوا داشته باشند؟ چگونه دانش آموزانی فعال، پویا، با توجه به مسائل زندگی خود و دیگران، اهل سوال، تامل و دقت تربیت کنیم؟ در یک کلام، چگونه افرادی اهل تفکر می‌توان پرورش داد؟
تفکر، گوهری است که در نظام آموزش و پرورش بایستی مورد توجه قرار گرفته و شکوفا شود.
از منظر قرآن، رویارویی با نیاز برای هدایت شدن به منبع قابل اطمینان و دستیابی به علمی نافع درباره آن، تفکر گفته می‌شود. تفکر از منظر قرآن، توانی فراتر از سوال پرسیدن و به جواب رسیدن یا مقایسه بین جوابهای مختلف است. انسان موجودی پر نیاز آفریده شده است که هم باید به تمام نیازهای خود اعم از مادی و معنوی در دنیا توجه کند و هم مسیر صحیح رفع آن نیازها را به دست آورد. در این مسیر، خداوند قواهای مختلفی را به او عطاء نموده است. دو قوه مهم دیدن و شنیدن، توان‌هایی هستند که اگر با حق منطبق شوند لاجرم فرد را به علم نافع می‌رسانند. در نتیجه پرورش تفکر مشاهده‌ای و تفکر شنیداری از الزامات داشتن تفکری پویاست.
همچنین توان تعقل مکمل تفکر بوده و وظیفه ساخت گزاره‌های حق، باورهای درست و ملاک ها و معیارهای حقیقی را برای سیر انسان در زندگی بر عهده دارد که ما اصطلاحا به این نوع تفکر، تفکر بنیادی می‌گوییم.
از طرف دیگر قرآن به عنوان کتاب پاسخگو به تمام نیازهای انسان، متنی بی‌بدیل برای رجوع انسان و دریافت علم از آن و عمل بر اساس اوامر و نواهی الهی است. نحوه رجوع به این منبع، تفکر دیگری به نام تفکر قرآنی را در انسان ضروری می‌سازد.
این چهار نوع، تعدادی از انواع تفکر هستند که می‌توانند کمک‌کننده انسان در مسیر راهیابی به هدایت الهی باشند. انواع دیگری نیز وجود دارند که فرصت دیگری را برای تفصیل می‌طلبند.
طرح درس‌های پیش رو برای مخاطب معلمان محترم مدارس از کتاب‌های مربوطه تفکر استخراج شده‌اند تا با آشنا نمودن این قشر موثر، امکان برنامه‌ریزی و ورود محتواهای مشابه به کلاس‌های درس را تسهیل نماید، ان‌شاءالله.
بیان کلی از طرح درس:
- مبنای طرح درس بر آشنایی با انواع تفکر و سعی در مهارتی کردن آن تفکر است.
- در سیر طرح درس اگرچه تمرکز بر یک نوع تفکر است اما در مهارتی کردن انواع دیگر تفکر به ضرورت استفاده می شوند.
- طرح درس بر اساس فصول کتاب است، به نحوی که بعد از ارائه کارگاهی آن، سرفصل‌های هر درس از کتاب در قالب پاورپوینت ارائه می‌شود.
- همزمان با ارائه کارگاه، کاربرگی از سوال‌هایی که مخاطب کارگاه باید پاسخ گوید در اختیار او قرار می‌گیرد.
این کارگاه در چهار طرح درس ارائه شده است، که مبنای آن، بر اساس انواع مختلف تفکر بوده است. برای دریافت طرح درس هر نوع از تفکر، همچنین کاربرگ مشارکت کنندگان و برگه خودارزیابی آن و محتوای صوت و تصویر ارائه شده، می‌توانید روی عناوین زیر اشاره بفرمایید:
پرورش تفکر مشاهده‌ای
دریافت فایل کاربرگ مشارکت کنندگان
توضیح خلاصه‌ای از کتاب برای انتقال به مخاطب
هر یک از حواس انسان برای رفع نیازی در او تعبیه شده است. توان مشاهده برای نظر کردن به پدیده‌ها و رخدادهای دنیا در اختیار انسان قرار داده شده است تا از طریق آن نیازی از او رفع شود و گزاره‌های حقی برایش مکشوف شده و به عمل صالحی بتواند دست پیدا کند.
تأثیر مشاهده‌های مختلف بر تفکر از بارزترین تأثیرات علم بر رشد انسان است. با درک تعریف درست از مشاهده و جایگاه آن در رشدِ انسان و شناخت آفت‌ها و موانع تحقق آن و همچنین مزین شدن به طهارت و تزکیه در این مسیر، بهره‌مندی از آن در رسیدن به سعادت اخروی افزایش می‌یابد. وجود حواس مختلف، قوه خیال و بهره‌گیری از عقل، مشاهده عوالم مختلف را در دسترس انسان قرار می‌دهد.
پرورش تفکر شنیداری؛ فعال‌سازی رجوع به عقل از راه شنیدن
دریافت فایل کاربرگ مشارکت کنندگان
توضیح خلاصه‌ای از کتاب برای انتقال به مخاطب
هر یک از حواس انسان برای رفع نیازی در او تعبیه شده است. توان شنیداری برای شنیدن و ساختن گزاره‌های عقلی به انسان عطا شده است. وقتی که چیزی را می‌شنویم آن را تبدیل به گزاره و تعریفی می‌کنیم که لازمست آن گزاره را با حق بسنجیم تا بعد از آن و مطابق با آن عملی را انجام دهیم.
شنیدن، یکی از مهمترین ورودی‌های اداراکات و فهم و علم در انسان است که با تقویت یافتن، طهارت پیدا کردن و حفظ شدن در دریافت شنیدنی‌ها، می‌تواند فرد را به هدایت راهنمایی کند و متقابلا با اهمال در تقویت آن، آلوده‌سازی و در معرض شنیدن‌های نامناسب قرار گرفتن، زندگی انسان را محلی برای جولان شیاطین می‌سازد.
پرورش تفکر قرآنی
تفکر آینه‌ای شفاف است که به قلب بینا، زندگانی می‌بخشد. این نعمت و امکان اختصاصی نردبانی است که می‌تواند سیر در ملکوت را نصیب انسان کند. حال که استفاده از این کیمیای نعمت برای همه ما حیاتی است و زندگی معنوی و حیات جاودان اخروی ما در گروی آن است، لازم است برای بهره‌مندی از آن، نیک تفکر کنیم.
به دنبال پاسخ به این سوال‌ها هستیم: چگونه می‌توان تفکر کرد؟ تفکر صحیح وابسته به چه عناصری است؟ چرا در پاره‌ای موارد فکرهای ما نتیجه‌بخش نیست؟ و چگونه می‌توان قدرت تفکر خود را ارزیابی کرده و مهارت‌های خود را در این زمینه بالا برد؟
دریافت فایل کاربرگ مشارکت کنندگان
توضیح خلاصه‌ای از کتاب برای انتقال به مخاطب
آلودگی هوا بیداد می‌کند و زمین در حسرت هوای تازه به نفس نفس افتاده است. ما می‌توانیم مقدمات رویش درختان را فراهم کنیم اما می‌دانیم که نمی‌توانیم، آنها را برویانیم و یا به جای آنها، ریه‌های زمین را از هوای تازه پر کنیم.
کودکان امروز ما امیدی برای هوای تازه فردا هستند. همه امکانات و طرح‌های آموزشی، فقط مقدمه‌ای برای رویششان است اما رشد حقیقی شان در گرو تفکر آن هاست. تفکر همان عصاره حیاتی است که از درون، انسان‌ها را به بلوغ می‌رساند و برای فردای بهتر خود و زمین پیرامون‌شان مهیا می‌کند.
آیا طومار آموزش‌های ما، چگونه تفکر کردن و رویش از درون را هم به آنها یاد می‌دهد.
مربی عالم در قرآن حکیمش به این نیاز مهم پاسخ داده است. کتاب پرورش تفکر قرآنی در صدد است تا عناصر مهم تفکر، سیر درست تفکر و آسیب‌های مختل کننده آن را معرفی کند. تا قدرت تفکر را در انسان‌ها ارتقا داده و آنها را به شکوفایی عقل هدایت نماید. در پس این هدایت، عملکرد درستشان، آنها را تا اوج انسانیت سیر می‌دهد.
دست‌های چنین انسان‌هایی قدرت پس زدن ابرهای جهالت را از مقابل خورشید عالم تاب دارد و می‌تواند ظهورش را تعجیل بخشد.
پرورش تفکر بنیادی
زندگی انسان از لا به لای حوادث و پدیده‌ها و رخدادها می‌گذرد تا از این میان به حقایق عالم دست یابد و مسیر خود را در رسیدن به لقای الهی به نکویی پیدا کند. آیه‌بینی از پدیده‌ها و عبرت‌گیری از رخدادها از عواملی است که این مسیر را هموار می‌کند. لازم است تا هر انسانی در هر مواجه‌ای به حقی رجوع پیدا کند و متناسب با معیارهای الهی و باید و نبایدهای الهی به نیازهای خود پاسخ گوید. تفکر بنیادی راهنمایی برای اصلاح تعاریف و داشتن تعاریف صحیح و معیار و باید و نباید الهی است تا انسان با آیه‌بینی و عبرت‌گیری و رجوع به منبع حق به بهترین نحو پاسخ‌گوی نیاز خود باشد.
دریافت فایل کاربرگ مشارکت کنندگان
توضیح خلاصه‌ای از کتاب برای انتقال به مخاطب
استفاده انسان از قوای مختلف وجودی‌اش و نیل به سعادت حقیقی و راستین، نیازمند شناخت معیارهای الهی و عمل مبتنی بر آن است، بر این اساس توانایی تعقّل در انسان نهاده شد تا به واسطه آن بتواند اعمال و رفتار خود را بر اساس مبناهای حقیقی عالم هستی ساماندهی نماید. ضمناً تفکر به عنوان ابزاری مهم در سیر شناخت انسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو تفکر بنیادی سعی می‌کند تا ضمن تبیین رابطه میان تفکر و تعقل، با ارائه تمارین عملی و کاربردی، توانمندی فرد را در استفاده صحیح از این دو قوه و ارتباط مؤثر میان آنها فعال نماید.
برای دریافت فایل‌های صوتی و تصویری مورد نیاز کارگاه‌ها اینجا را اشاره فرمایید.
برای تهیه کتاب‌های تفکر می‌توانید به سایت انتشارات مراجعه فرمایید.
برای پیگیری آموزش‌های مربوط به پیش دبستان و دبستان و دبیرستان می‌توانید اینجا را اشاره فرمایید.