سوره مبارکه حجرات و جایگاه آن در فرایند شکل گیری جامعه اسلامی
سورههای مدنی را میتوان با نظر به سیری که جامعه اسلامیِ بنیان نهاده شده توسط پیامبر اکرم (ص) طی میکند، به صورت زیر تقسیمبندی کرد که در آن ترتیب زمانی نیز لحاظ میشود:
- سورههایی با نظر به دوره جایگیری جامعه اسلامی: این سورهها در ابتدای حضور در مدینه و جایگیری جامعه اسلامی در آن نازل شدهاند. مانند بقره و آل عمران و انفال و برخی دیگر.
- سورههایی با نظر به دوره درگیری جامعه اسلامی: که در آن تمرکز اساسی برای غلبه بر نیروهای مخالف است. مانند سورههای احزاب، نساء، محمد و برخی دیگر.
- سورههایی با نظر به دوره گسترش جامعه اسلامی: که در آن چگونگی گسترانیدن کمی و کیفی جامعه اسلامی اهمیت پیدا میکند. مانند سورههای مسبحات، نور، حج و برخی دیگر.
- سورههایی با نظر به دوره سرمایهگذاری جامعه اسلامی: که در آنها توجه به استحکام و استقامتِ مورد نیاز جامعه اسلامی برای تداوم اهمیت مییابد. مانند فتح، مائده و توبه.
سوره مبارکه حجرات با نشان دادن ویژگیهای جمعی که میتواند برنامه اسلام در هدایت دیگران و پیشبرد جامعه را بر دوش کشد، جایگاه ویژه خود را در دسته سوم سورههای مدنی، درباره گسترش جامعه اسلامی، برجسته کرده است.
گسترش امت اسلامی هدف والایی است که هر مسلمان دغدغهمندی باید به دنبال آن باشد، به گونهای که وعده خدا در ظهور کامل دین اسلام در جهان را بسیار شیرین و خواستنی یابد. توجه به اسوه اعظم یعنی حضرت محمد(ص) با این تصویر که ایشان از همان آغاز حرکت خویش، این چشمانداز را از نظر دور نداشته و برای آن برنامههایی داشتهاند، باعث میشود فهم درستی از زندگی ایشان به دست آمده و وظیفههای امروزی فرد و جامعه مسلمان بیشتر روشن شود.
مطالعه این سوره نشان میدهد هنر رسول خدا (ص) در طرح گسترش جامعه اسلامی، ایجاد برانگیختگی در مردم بوده تا خود به صورت مؤثر در این زمینه وارد شوند. تا کنون به صورت شایسته و بایستهای به این روش پیامبر، توجه نشده؛ با این حال، مدیریت بینظیر ایشان در این زمینه، به عنوان باقیِ صالحی برای پیروانش بر جای مانده است.
هدف دوره آموزشی بایستههای تشکیلات رشد مدار
- آشنایی با مفاهیم پایه جمعسازی در قرآن کریم
- شناخت جایگاه رسول در تمام جمعهای ایمانی
- شناخت ارکان اصلی شکل گیری جمعهای ایمانی
- تعیین وضعیت و جایگاه هر فرد در کارهای تشکیلاتی