همایش مسجد به عنوان چهارمین همایش از سلسله همایش‌های مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت(ع) دانشگاه تهران در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ و با هدف آشنایی اعضای مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت ع دانشگاه تهران با فعالیت های تدبر محور در عرصه مسجد و انسجام و هماهنگی بیشتر بین نیروهای مجری عملیات در این عرصه و همچنین رونمایی از کتاب «سند فعالیتهای مسجد» در ۱۹ام تیرماه ۱۳۹۸ در مسجد دانشگاه تهران برگزار گردید.
در این همایش که به همت متدبران و فعالان مسجدی مرتبط با مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت ع برگزار شد، نمونههایی از فعالیت اعضای کارگروه مساجد تدبرمحور و نیز تجربیات ایشان در اجرای برنامه‌های قرآنی در مساجد ارائه گردید.
تمرکز فعالیت های تدبر محور در عرصه مسجد روی نوجوانان و جوانان است و فعالیتهای ارائه شده در این همایش نمونههایی از فعالیتهای انجام شده توسط ایشان در
شبکه‌سازی مساجد از اهداف اصلی مطرح شده در سند فعالیتهای مسجد می‌باشد که در این راستا همایش فوق بستری مناسب برای جریان‌سازی سند از طریق ارائه فعالیتهای مفید و استفاده از تجربیات مجریان در این عرصه است و مسیر شبکه‌سازی واقعی مساجد را بواسطه فعالیتهای مشترک و با خروجی مشخص هموار می‌نماید.
در بخش اول این همایش با تمرکز بر امکان قرآنی و تدبری کردن مساجد و لزوم و ضرورت آن مطالبی بیان شد. در این راستا مستندی از تجربیات فعالان متدبر در پنج مسجد شهر تهران به نمایش درآمد. مضمون این مستند درباره جایگاه هیئتی بودن، مسجدی شدن، بسیجی شدن و نهایتا مبلغ شدن در فعالیتهای مصاحبه‌شوندگان و نیز تأثیر تدبر بر هر یک از آن‌ها بود:
پس از آن سه نفر از فعالان مسجدی دعوت شده و هرکدام به ذکر تجربیات ارتباط‌گیری با نسل نوجوان و چالش‌های برنامه‌ریزی و استمرار کار با آن‌ها پرداختند. تجربیات در حیطه مسائل مهم نوجوانان از جمله رفع آسیب‌های اخلاقی، اصلاح و ارتقای تربیتی با محور قرار دادن سوره‌های مرتبط با موضوعات مدنظر و همچنین تعادل‌بخشی بین فعالیتهای مسجدی با برنامه‌های درسی، امتحانات و کنکور دانش‌آموزان بود که بخشی از برنامه‌های مسجد مانند تأسیس کتابخانه‌های درسی، برگزاری اردوهای فشرده به جای کلاسهای زمان‌بر در طول سال و… از خلاقیت‌های این مربیان به حساب می‌آمدند.
سپس موضوع هیئت‌های دانش‌آموزی و هدایت محتوای اشعار و برنامه‌ها به سمت محتوای تدبری مطرح گردید و با معرفی منطق تدبری اشعار و شاعران نوظهور در این عرصه، پخش متن مکتوب دو سرود بین حضار و هدایت یکی از فعالان مسجدی، هم‌سرایی و شوری حماسی توسط حضار در همایش ایجاد شد:
بخش دوم همایش با محوریت موضوع نقش مسجد به عنوان نهاد پاسخگو به سوالات و نیازهای مردم محله و جامعه بر اساس قرآن و روایات پیش رفت.
در این بخش به معرفی تولیدات اعضای کارگروه‌های مدرسه قرآن برای مخاطبان مسجدی در سنین مختلف پرداخته شد. تولیدات ذیل عناوین به قرار زیر ارائه شدند:
- آموزش قرآن: طراحی انواع دوره‌های تدبر فشرده و طولانی‌مدت در مقاطع مختلف تحصیلی.
- آموزش حفظ قرآن: طراحی دوره‌های متنوع توسط کارگروه حفظ.
- آموزش نماز: تدوین طرح درس‌هایی توسط کارگروه‌های کودک، تزکیه و تعلیم، تألیف کتاب خاص‌تر شدن برای خدا(طرح درس نماز برای نوجوانان بر اساس سوره مبارکه معارج)، تولید انواع بسته‌های محتوایی نماز و… .
- مباحث تربیتی و رشد: به طور خاص در دو سن کودکی و نوجوانی. برای سنین کودکی، تدوین طرح درس، تولید آثار و پیشنهاد برنامه یک روز شاد در مسجد. همچنین برای سنین نوجوانی، تدوین طرح فهم قرآن در دبیرستان، کتب مهارت‌های حسن گزینی و دوره سوم رشد، تدوین طرح جشن تکلیف و… .
- حوزه سلامت، بهداشت و تغذیه: انتشار نشریه تغذیه و طب توسط کارگرو طب.
- مسائل خانواده، روابط زوجین: تولید محتوا بر اساس کتاب مهارت‌های بلوغ با هم بودن، تدبر در ساحت بیت و همچنین تولید لوح و اطلاع‌نگاشت از این کتب جهت نصب در مساجد.
- حوزه پیوند توحیدی و نسل توحیدی: تولید بسته‌های صوتی.
- مسائل عفاف و حجاب: تولید محتوا بر اساس کتب سند بایسته‌های مسائل جنسی و نور خدا، جاری در پاکی‌ها(طرح درس عفاف برای نوجوانان برگرفته از سوره مبارکه نور).
- فضاسازی مساجد: ساخت کتیبه و پرچم به عنوان نمادهای تجسمی توسط هنرمندان مدرسه حمد.
- چاپ ویژه‌نامه نشریه کاشف شماره ۲۵۳ با تفصیل تمام موارد فوق و مسیرهای دسترسی به کارگروه‌ها و محتواها.
بخش سوم و انتهایی همایش، بر محوریت موضوع شبکه‌سازی و ارتباط دادن مساجد تدبرمحور با یکدیگر ادامه یافت. در این بخش دو ارائه توسط آقایان احمدرضا اخوت(مسئول مجمع مدارس و مؤلف اصلی سند فعالیتهای مسجد) و عباس رفیع‌ها(مسئول کارگروه مساجد تدبرمحور) صورت گرفت.
آقای اخوت به ذکر نکاتی درباره جایگاه مسجد پرداختند که اهمّ آن‌ها بدین شرح می‌باشد:
- خدا را شکر می‌کنیم که در خدمت مومنین مسجدی هستیم. چقدر مسجد داشتن با مسجد نداشتن متفاوت است. بهشت مسجد را باید عمومی کرد و این وظیفه ماست برای همه کسانی که در محرومیت ذکر خدا در سراسر عالم به سر می‌برند. بر همین اساس ائمه(ع) توصیه کرده‌اند که هرکس دچار مشکل و محرومیتی شد، به مسجد بیاید و دو رکعت نماز بخواند تا رفع مشکلات شود.
- سند فعالیتهای مسجد منتشر شده است. پیشنهاد می‌شود فعالان مسجدی آن را مطالعه کنند و نظرات خود را به ما برسانند. با داشتن سند، اعتماد متولیان مساجد راحتتر جلب می‌شود.
- مسجد، بر محور امامت است و تمدن اسلامی نیز امام‌محور است. اگر مسجد دایرمدار حکومت اسلامی نباشد، طبق آیات قرآن به آن مسجد ضِرار اطلاق می‌شود. یعنی برای جامعه نه تنها سود ندارد بلکه ضرر دارد.
- به همین جهت، عملیات بعدی مدرسه قرآن را عملیات عید غدیر خم و تدبر در جریان ولایت با محوریت سوره مبارکه مائده اعلام می‌کنیم. تقریبا ۴۰ روز تا غدیر فرصت داریم تا تدبر کنیم و ارائه تولیدات داشته باشیم به نحوی که عید غدیر امسال را با تدبر در این سوره نوش جان کنیم و به مساجد نیز برسانیم.
- در این سوره جریان ولایت و حمایت از ولایت، محوریت دارد. ولایت امیرالمومنین(ع)، ائمه اطهار(ع) و ولایت فقیه هر سه در طول هم‌اند. دفاع از ولایت باید صریح و بی‌پرده باشد چنانکه دشمن نیز به صورت صریح در حال مقابله با این اصل است.
- محور تولیدات را در قالب‌های چاپ کتاب، آموزش تدبر و فعالیتهای مختلف قرار دهیم.
در ارائه دوم، آقای رفیع‌ها از نتایج فرم‌های شناسایی و اطلاعات اعضای مدرسه قرآن از مساجد محله بازخوردی را ارائه دادند. از بین ۸۰ فرم به دست آمده، در حال حاضر ۱۱ مسجد در سطح شهر فعالیت تدبری و ۲۰ مسجد برنامه مستمر قرآنی دارند. لزوم طراحی برنامه‌های مشترک بین این مساجد و پیوستن مساجد بیشتری به حلقه «مجمع جهانی مساجد تدبرمحور» تبیین شد و بر این نکته تاکید شد که هر یک عدد مسجد، بیش از یک واحد، توان مساجد را بالا می‌برد و این روند بایستی گسترده شود. در همین راستا وبلاگ مساجد تدبرمحور (masjedha.blog.ir) جهت ایجاد ارتباط بین مساجد معرفی شد.
در بین برنامه‌های متعدد همایش، نماهنگ‌های مختلفی با موضوع عملیات مسجدی و برگرفته از متون تدبری به نمایش درآمدند و پایان همایش نیز با هم‌خوانی دعای حرز حضرت زهرا(ع)-برگرفته از ادعیه صحیفه فاطمیه- حسن ختام یافت.
لازم به ذکر است پیش‌درآمد این همایش و در تکمله آن، سه کارگاه ویژه خواهران با هدف تربیت مربیان کودک و نوجوان در مساجد، توسط کارگروه کودک مدرسه اهل بیت(ع) در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران و تالار شیخ صدوق آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در اوایل تیرماه برگزار گردید.
