مراسم رونمایی از کتاب «بایستههای بیان مسائل جنسی بر اساس احکام الهی» نوشته احمدرضا اخوت و هانی چیتچیان، با حضور دکتر مجید سرسنگی، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران، دکتر حسن فارسی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی تهران، و جمعی از دانشجویان، اعضای هیئت علمی و قرآنپژوهان کشور، روز یکشنبه ۱۲ اسفندماه ۱۳۹۷، در تالار ناصر خسروی دانشگاه تهران برگزار شد.
دکتر مجید سرسنگی، معاون فرهنگی دانشگاه تهران در ابتدای این مراسم، گفت: بهمنماه امسال، چهل سال از پیروزی انقلاب گذشت و وارد دهه پنجم انقلاب شدیم. به نظرم خوب است، دوستانی که در حوزه قرآن و عترت فعالیت میکنند، بررسی کنند و ببینند که در این چهل سال، در نظام اسلامی چقدر در نشر فرهنگ قرآن و عترت میان نسل جوان موفق بودهایم.
وی در ادامه افزود: باید ببینیم که چه نقاط ضعف و قوتی داشتهایم که در این دهه پنجم نیز روی قوتها تاکید شود و نقاط ضعف نیز برطرف شوند. در این چهل سال، ابزارهای رسمی تبلیغی و اطلاعرسانی، اصولاً در دست این نظام دینی بوده است. فرهنگ یک فرهنگ دینی بوده و مبغلان زیادی نیز وجود داشتهاند، اما باید دید که ثمره آن، چه بوده است و چقدر توانستهایم نسل جوان را با منویات قرآن و عترت آشنا کنیم.
دکتر سرسنگی گفت: نمیخواهم تحلیل یا نتیجهگیری داشته باشم، این کار را بر عهده افراد متخصص میگذارم، اما به عنوان یک مسئول فرهنگی این نکته را میگویم که انتظارات ما برآورده نشده است؛ یعنی وقتی در فضای دانشگاه و جامعه و در نسل جوان نگاه میکنیم، میبینیم میزان جذبی که داشتهایم به اندازه میزان سرمایهگزاری نبوده، یا اینکه به میزان انتظاراتی که از یک نظام دینی میرود، نبوده است.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران، تصریح کرد: مسابقات قرآنی که سالانه در دانشگاه تهران برگزار میشود، فاکتور خوبی است که بررسی کنیم و ببینیم که مثلاً از بین ۴۵ هزار دانشجوی دانشگاه تهران، چند نفر در مسابقات قرآن شرکت میکنند و یا از بین تمام دانشجویان و کارکنان که حدوداً ۵۱ هزار نفر میشوند، چند نفر از آنها در کلاسهای آموزش قرآن حضور پیدا میکنند که البته این بررسی مربوط به حوزه کمّی خواهد بود.
وی بیان کرد: مسئله کیفی نیز اینطور است که در حوزه قرآن و عترت، به چه موضوعاتی پرداختهایم. آیا توانستهایم محتوا و بطن قرآن و عترت را برای نسل جوان بازگو کنیم، یا باز هم سادهترین راه یعنی پرداختن به ظواهر را انتخاب کردهایم. البته ظواهر نیز خوب است و در فلسفه دینی ما، صورت و معنا با هم کامل میشوند. بنابراین صورت و ظاهر بد نیست، اما در کنار پرداختن به صورت و ظاهر، چقدر به معنا پرداختهایم و توانستهایم مفاهیم قرآنی و سیره ائمه (ع) را با زندگی روزمره پیوند بزنیم؟
دکتر سرسنگی در ادامه، تصریح کرد: باید ببینیم که در فضای دانشگاه، چقدر این مفاهیم را در زندگی حرفهای و روزانه مورد استفاده قرار میدهیم؟ قضاوت درباره این مورد را نیز بر عهده مخاطبان میگذارم. نکته دیگر، ناظر به تابوهاست. به نظرم، یکی از ویژگیهایی که این کتاب و رونمایی دارد این است که تابوشکنی میکند. مسائل جنسی موضوع مورد ابتلای نسل جوان است و نمیتوانیم چشم خود را روی آن ببندیم و انکارش کنیم که متاسفانه سالها این کار را کردهایم. وقتی ما بر اساس آیات و روایات و سیره ائمه(ع) به ارزشهای فرهنگی خود و این موضوعات نپردازیم، به مشکل برخورد میکنیم، چه اینکه در عصر انفجار اطلاعات زندگی میکنیم و نسل جوان از طرق دیگر برای سؤالات خود به دنبال پاسخ خواهد بود.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران، در ادامه تاکید کرد: اینکه میگویند دین اسلام برای همه زوایای تاریک و روشن بشر حرف برای گفتن دارد جمله صحیحی است که نمونه آن نیز این کتاب است ولی ما از این ظرفیت برای نسل جوانی که تشنه آموختن است و سؤالات زیادی در ذهن دارد، استفاده نکردهایم. بنابراین خود این موضوع که سند ورود به مسائل جنسی برای سنهای مختلف است، یک کار شجاعانه بوده است و امیدواریم که نه فقط در مورد مسائل جنسی، بلکه در مورد دیگر مسائل نیز کار کنند.
وی بیان کرد: یکی از زیباییهای کار این است که بتوانیم مفاهیم قرآنی را با مسائل اجتماعی پیوند بزنیم، ما از بداخلاقی رنج میبریم اما چرا دوستان قرآنی روی این قضیه به صورت دقیق و جزئی کار نمیکنند؟ ما از بداخلاقیهای سیاسی و از ناکارآمدی مدیران رنج میبریم. ما از کسانی که باید خادم مردم باشند اما از موقعیت مسئولیت و مدیریت خودشان به نفع امیال شخصی استفاده میکنند رنج میبریم. راهکار برطرف کردن این مشکلات در قرآن و سیره ائمه(ع) آمده است. ما مثالهایی داریم که در هیچ فرهنگی نیست. غربیها مدتهای زیادی را صرف جستوجو میکنند و بعد از سالها، یک شخصیت را پیدا میکنند که فلان کار را کرده است، اما فرهنگ دینی و ملی ما سرشار از شخصیتهایی است که هر یک برای ساختن یک جامعه کفایت میکند، اما چقدر این الگوها معرفی شده است؟ چقدر توانستیم شخصیت واقعی امام علی(ع) را به جوانان معرفی کنیم؟ چقدر توانستیم که شخصیت حضرت زهرا(س) را به جامعه و بانوان معرفی کنیم؟
دکتر سرسنگی افزود: بنابراین امیدواریم این حرکتی که در مدرسه قرآن شروع شده است، ادامه پیدا کند و به دنبال موضوعاتی برویم که بخشی از مشکلات جامعه را حداقل در سطح دانشگاهی حل کند و بین رخدادهای اجتماعی و ارزشها پیوند ایجاد شود. ما دچار یک گسست گفتمانی بین نسلها شدهایم. متاسفانه نسل قدیم نمیداند در ذهن نسل جدید چیست و نمیداند چطور با نسل جدید سخن بگوید و اولویتها را نمیداند. وقتی اولویتهای دو نسل جابهجا شود، این گسست رخ میدهد و امیدوارم که بتوانیم به زبان نسل جدید و برای نسل جدید ارزشهای انقلابی و دینی را مطرح کنیم.
وی در ادامه تصریح کرد: نکته دیگر اینکه، یکی از ضعفهای جمهوری اسلامی در این ۴۰ سال این بود که برخی از تریبونهای خود را در اختیار نااهلان قرار داده است، جالب است که برخی اوقات دوستان میگویند، دموکراسی نیست. من فکر میکنم که از آن طرف دموکراسی افتادهایم، برای اینکه در هیچ نظامی اینطور نیست که تریبون رسمی را در اختیار کسانی قرار دهند که علیه آن انقلاب، نظام و کشور حرف بزنند و این یکی از ایرادهای مهم کار است.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران، اظهار کرد: چند روز قبل فردی از یک تریبون صحبت میکرد و طوری وانمود میکرد که همه چیز در این مملکت سیاه و ویران است. تریبونهای خود را در اختیار کسانی قرار دادهایم که جامعه را ناامید کنند و چهره سیاهی از نظام و انقلاب نشان دهند که این کار نیز خیانت است. چرا از امکانات انقلاب و نظام استفاده میکنیم که علیه خودمان صحبت کنند؟ البته انتقاد منصفانه خوب است اما افرادی که بیشترین بُرد را در این انقلاب کردهاند و مزایا را گرفتهاند، با خیال راحت کار خود را انجام دادهاند؛ همین آدمها امروز از تریبون رسمی استفاده و جوان ایرانی را ناامید میکنند. امروز ناامید کردن جوان ایرانی بزرگترین خیانت به انقلاب و نظام است. هم کسی که این کار را میکند خائن است و هم آن مدیری که این اجازه را میدهد. پس باید به هوش باشیم و توجه داشته باشیم که این انقلاب و نظام، ماحصل و نتیجه خون هزاران شهیدی است که تا قیامت دین آنها بر گردن ماست. لذا هم باید خوب کار کنیم و هم کار خوب انجام دهیم و هم از نقد استقبال کنیم و اجازه ندهیم که چهرهای تاریک و سیاه از این جامعه ایرانی و اسلامی مخصوصاً برای نسل جوان تصویر شود.
در ادامه این مراسم، دکتر سیامک طهماسبی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و رئیس طرح ملی نماد به سخنرانی پرداخت و گفت: یکی از عوامل ناامید کردن جامعه، ارائه آمارهای نادرست از آزار جنسی و طلاق و… است. به حسب کاری که در حوزه پیشگیری انجام میدهیم، نیاز است که آمار دقیقی داشته باشیم، چون در غیر این صورت نمیتوان تصمیم دقیقی گرفت. لذا این آمارها باعث شد که ما در تمام آسیبها جستوجو کنیم و ببینیم منابع این ارقام و آمار از کجاست.
دکتر طهماسبی، تصریح کرد: یکی از آسیبها، عبارت از بدرفتاری جنسی است. حدوداً ۴۵۲ هزار رکورد را در اینترنت پیرامون این موضوع و شیوع بدرفتاری جنسی در ایران پیدا کردیم، همچنین ۱۷ تحقیق داخلی را و ۹ پیج اینستاگرام را نیز یافتیم که به این موضوع پرداختهاند و دنبالکنندگان زیادی دارند. در این آمار از یکوچهار دهم درصد، تا سیودو درصد را میبینیم که در واقع درصد شیوع را اینگونه بیان کردهاند.
وی افزود: وقتی بررسی کردیم دیدیم که هر کجا کودکآزاری را تعریف وسیع کردهاند، مثلاً داد زدن را نیز در تعریف آوردهاند و ابزارهای آنها غیراستاندارد و مبتنی بر خودگزارشی کودک بوده و مصاحبه تخصصی در کار نبود است، آمارها بالا رفته است اما هرجا دقت بیشتری به خرج داده شده و تعریف را دقیقتر میکردند، این آمار پایین میآید، اما رسانهها، از آمارهای بالا استقبال میکردند.
دکتر طهماسبی تصریح کرد: یکی از راهکارهایی که میتوان از آنها استفاده کرد و مشکلات این حوزه را کاهش داد پرداختن به مسائل جنسی، آن هم با حیا، ادب و عالمانه است. ولی این نیز کفایت نمیکند و همانطور که در انعکاس دین، نیاز به دو ثقل داشتیم، این کتاب نیز نیاز به آدمهایی دارد که آن را انعکاس دهند، بنابراین نیروی انسانی نیز مهم است. از لحاظ قانونی، طبق ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی و ماده ۶ قانون مطبوعات، تشویش اذهان عمومی، با انعکاس این آمارها، جرم است. هفته قبل نیز دادستان تهران این را اعلام کرد. البته باید شاکی خصوصی داشته باشد اما به جهت قانونی انتشار این آمارها بدون استناد، جرم است. چه اینکه برخی از این آمارها مربوط به ایالتهایی در آمریکا بوده است.
وی ادامه داد: پیشنهاد میکنم که حتماً دوستان رسانه، منابعی که از آنها، خبر تهیه میکنند را به صورت مستند ذکر کنند و صرف گزارش یک فوقتخصص کفایت نمیکند و باید آن تحقیق مستند باشد که نمونه کافی دارد، چون قرار است به صورت اجتماعی استفاده شود.
در ادامه، دکتر فاطمه فیاض، پژوهشگر حوزه روانشناسی اسلامی و مسئول کمیته آموزشی و پژوهشی عفاف نیز به عنوان آخرین سخنران به ایراد سخن پرداخت و بیان کرد: وقتی حیا وجود داشته باشد، همه چیز را با هم داریم و این کتاب نیز به تبیین آموزش و شکوفا کردن عنصر حیا در کودکان و نوجوانان میپردازد. همچنین این مسئله با تربیت جنسی نیز هماهنگ است، یعنی وقتی تعریف را در متون نگاه میکنیم، در همه آنها، خودکنترلی مشاهده میشود و در تعریف نیز مفهوم حیا مستتر است.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از ویژگیهای سند، تبیین ویژگیهای آموزشی است. برخلاف آنچه که تصور میشود، نود درصد شیوههای آموزش، به صورت غیرمستقیم است و زمانی که کودک به سن بلوغ نزدیک میشود، این شیوهها مستقیمتر میشوند و تفاوتی که با نگاه عرفی دارد این است که مسئول اصلی تربیت جنسی، پدر و مادر هستند که باید با ارتباط نزدیکی که دارند این مفاهیم را به صورت غیرمستقیم و مستقیم آموزش دهند.
دکتر فیاض افزود: مشخصه دیگر این سند توجه به مسائل اجتماعی و حاکمیتی است. در این رویکرد که بیشتر آن نیز بر سوره نور مبتنی است، بحث این است که جامعه باید بستر مناسبی را برای افراد فراهم کند و حداقل محورها باید در جامعه باشد و جامعه باید بستر عفاف و امنیت را فراهم کند. مسئله بعدی نیز این است که حاکمیت باید به صورت جدی آسیبهایی که در جامعه است را برطرف کند و به آنها واکنش نشان دهد.